Harvard T.H. Chan Halk Sağlığı Okulu ve Harvard Tıp Okulu’ndaki araştırmacılar diyetin doğurganlık üzerindeki etkisini araştırarak bir derleme yayınladılar. Derleme sonucuna göre doğal yollarla hamile kalmaya çalışan kadınlar için aşağıda yer alan vitaminler ve besinler olumlu etki gösterebilir:

• Folik asit
• Vitamin B12
• Omega-3 
• Sağlıklı bir beslenme düzeni 

Bunun yanı sıra; antioksidan, D vitamini, süt ürünleri, soya, kafein ve alkolün doğurganlık üzerinde çok az etkili olduğu veya hiç etkisinin olmadığı anlaşılmıştır. Trans yağ asitlerini de içeren sağlıksız bir diyetin (kırmızı ve işlenmiş etler, tatlılar, şekerli içeceklerden zengin olan bir beslenme modeli) doğurganlık üzerinde olumsuz etkilere sahip olduğu gösterilmiştir.

Erkekler üzerinde yapılan araştırmalar, sperm kalitesinin sağlıklı bir diyetle arttığını, doymuş yağ ve trans yağ oranı yüksek olan diyetlerde ise bunun tam tersi olarak sperm kalitesini azalttığı bulunmuştur. Alkol ve kafeinin olumlu veya olumsuz etkilerinin çok az olduğu görülmüştür. Sperm kalitesinin doğurganlık üzerinde iyi bir gösterge olmadığı görülmüş ve fakat baba adaylarıının diyetinin başarılı bir gebelik oranı üzerinde etkisini araştıran az sayıda çalışma bulunmuştur. 

Yardımcı üreme teknolojileri kulanan çiftler için, kadınlarda folik asit takviyeleri alan veya izoflavonlardan (antioksidan aktiviteye sahip bitki bazlı östrojenler) yüksek bir diyet uygulayanlarda gebe kalma olasılığı daha yüksek olabilir. Erkek üreme sağlığında ise antioksidanlar yardımcı olabilmektedir.

Sağlıklı bir beslenme programı uygulamak hem kadın hem erkek bireyler için oldukça önemlidir. Ekstra folik asit, B12 ve omega-3 yağ asidi kullanmak kadınlar için yararlı olabilir. Özellikle anne adayları için hamile kalmadan önce Folik asit ve B12 vitaminleri önerilir. Folik asit takviyelerinin, gelişmekte olan fetüs için gelişimsel norölojik problem risklerini azalttığı bilinmektedir.

Derlemenin devamındaki bulgulara göre;

• Şekerli içeceklerin (özellikle soda ve enerji içecekleri) tüketimi, düşük doğurganlık ile bağlantılı bulunurken, sade soda ve meyve suyu içmenin doğurganlık üzerinde herhangi bir etkisi bulunamadı.
• Yüksek miktarda fast-food ve az miktarda sebze tüketen kadınların hamile kalma süreleri, sağlıklı beslenenlere kıyasla daha uzunsürdü.
• Deniz ürününü daha fazla tüketen kadınlar, nadiren tüketen kadınlara göre daha erken hamile kaldılar. Hamile kadınların çoğu, her hafta tavsiye edilen 2 veya 3 porsiyon düşük civa içeren balıkları (somon, deniz tarağı ve karides gibi) daha az tükettiler.

Bebek sahibi olmak isteyen kadın ve erkeklerin sağlıklı bir diyet uygulamaları gerekmektedir.

Doktor ve diyetiyenler doğurganlık çağındaki kadınlara hamilelik öncesinde günlük olarak vitamin takviyesi önermektedir. Hamilelik planlayan kadınlar, hamile kalmadan en az bir ay önce vitamin kullanmaya başlamalıdır. Bazı kadınlara, kullandıkları ilaçlara ve sahip oldukları diğer tıbbi durumlara bağlı olarak normalden daha yüksek bir folik asit dozu önerilebilir. Ayrıca, sağlıklı bir hamilelik ihtimalini maksimuma çıkarmak için aşağıdaki öneriler tavsiye edilir;

• Gebe kalmadan önce sağlıklı kilo aralığı korunmalıdır. Gebelik süresince obez kadınların komplikasyon riski dahayüksektir.
• Gebelikten  önce aşırı miktarda vitamin alımından kaçınılmalıdır. Örnek vermek gerekirse fazla miktarda A vitamini alımı gelişmekte olan fetüs için olumsuz sonuçlara sebep olabilir.
• Başarılı bir hamilelik ihtimalini en iyi şekilde planlamak için doktor ve diyetisyenle gebelik öncesinde görüşülmelidir.

Bu yazı Harvard T.H. Chan, School of Public Health‘den çevirilmiştir.

Çeviri: Sema Ayar